Test article slug
Bij elk bitcoinblok hoort een blok subsidie. Deze blok subsidie wordt gecreëerd door het bitcoin algoritme en wordt vastgelegd door de 'winnende' miner (of miningpool) in de eerste transactie van het blok (de coinbasetransactie). Op basis van de coinbasetransactie wordt de subsidie verstuurd naar een bitcoin adres waar de 'winnende' miner (of miningpool) de geheime sleutel van heeft.
In de software die op alle deelnemende bitcoinnodes is geïnstalleerd, is vastgelegd dat elke 210.000 blokken, de subsidie wordt gehalveerd. Het moment waarop de subsidie gehalveerd wordt noemen we de halvening. Het proces heet halving.
Omdat er gemiddeld elke 10 minuten een blok gevonden wordt, vindt de Halvening dus elke 4 jaar plaats. (Zie de oranje lijn in de grafiek hieronder). De bloksubsidie was in het eerste blok (in januari 2009) 50 bitcoin. Gemiddeld elke 10 minuten kwamen er dus 50 nieuwe bitcoin bij. Na de eerste Halvening werd dat 25 bitcoin per blok en na de tweede 12,5. Na 3 Halvenings kan elke miner die nu een blok vindt zichzelf 6,25 bitcoin toe-eigenen.
Maximaal 21 miljoen bitcoin
Doordat de subsidie steeds halveert, komt er steeds minder bitcoin bij. De Halvening ligt vast in de regels van de bitcoinsoftware. Het plaatje hieronder laat zien hoe de creatie van nieuwe bitcoin verliep en zal verlopen.Het proces van halveren loopt door tot het jaar 2140. Dan is de subsidie zo klein geworden dat deze niet meer verder te halveren is. Het resultaat is een lijn van bitcoincreatie die asymptotisch naar de 21 miljoen bitcoin neigt. (Zie de blauwe lijn).
Satoshi zei erover:
❝My choice for the number of coins and distribution schedule was an educated guess. It was a difficult choice, because once the network is going it’s locked in and we’re stuck with it. I wanted to pick something that would make prices similar to existing currencies, but without knowing the future, that’s very hard. I ended up picking something in the middle. If Bitcoin remains a small niche, it’ll be worth less per unit than existing currencies. If you imagine it being used for some fraction of world commerce, then there’s only going to be 21 million coins for the whole world, so it would be worth much more per unit. Values are 64-bit integers with 8 decimal places, so 1 coin is represented internally as 100000000. There’s plenty of granularity if typical prices become small. For example, if 0.001 is worth 1 Euro, then it might be easier to change where the decimal point is displayed, so if you had 1 Bitcoin it’s now displayed as 1000, and 0.001 is displayed as 1.
Ook bij een 51% aanval is het niet mogelijk om de 21-miljoen-limiet te vergroten.
Onomkeerbare transacties
Van een transactie op het bitcoinnetwerk kun je na ongeveer één uur stellen dat deze onomkeerbaar is, (mits er voldoende fee is meegestuurd met de transactie).
Zodra een transactie één bevestiging heeft gekregen begint geleidelijk zekerheid te ontstaan dat de transactie niet meer kan worden teruggedraaid. Elke bevestiging die daarna volgt, maakt de transactie steeds moeilijker omkeerbaar:
Één bevestiging: het komt voor, ongeveer eens per week, dat één bevestiging van een transactie ongedaan wordt gemaakt. (Er vindt dan een tijdelijke splitsing in het netwerk plaats, die praktisch altijd in het volgende blok wordt rechtgetrokken);
Twee bevestigingen: nu is de kans op een herschikking van de blockchain al héél erg klein geworden;
Zes bevestigingen: dit is het aantal dat over het algemeen wordt gezien als "volledig onomkeerbaar". Het is in de praktijk onmogelijk dat een kwaadwillende partij één uur mining-werk inzet, dat krachtiger is dan de rest van het wereldwijde miningnetwerk, om de blockchain in te halen, om transacties terug te kunnen draaien.
De bovenstaande uitleg geldt voor transacties op de blockchain ("On-chain"), want transacties op het Bitcoin lightning netwerk zijn binnen enkele seconden definitief bevestigd en dus onomkeerbaar.
Het is belangrijk om je te realiseren dat het onomkeerbaar maken van een transactie binnen één uur, zoals Bitcoin dat doet, een prestatie is die vele malen beter is dan wat traditionele betaalnetwerken bieden. En PIN-betaling mag dan wel definitief lijken, deze is het niet. Elke banktransactie is onderhevig aan controle door banken. Dagen later kunnen deze nog worden teruggeboekt. En bij credit cards loopt het zogenaamde "Charge back risico" zelfs op tot maanden.
Custodial versus non-custodial
Wat is het verschil tussen "Custodial" en "Non-custodial" opslag van je bitcoin?
Dit heeft een direct verband met de uitspraak "Not your keys, not your coins".
BIPs
BIP staat voor Bitcoin Improvement Proposal. Het zijn voorstellen om Bitcoin te verbeteren. Het is uiteindelijk aan het netwerk (zowel de gebruikers als de miners) om te bepalen welke verbeteringen worden doorgevoerd.
Voorbeelden van BIPs zijn SegWit en Taproot-Schnorr.
Bitcoinmantra's, woorden en cultuur
Do your own research
Dit betekent simpelweg: zorg dat je weet waar je het over hebt. Koop niet zomaar munten, maar informeer jezelf eerst. Er is een Community om je te helpen.
Don't trust, Verify
Vertrouw geen derden met je bitcoin, of om je correcte informatie te geven. Je kunt alleen jezelf vertrouwen, draai daarom zelf een Bitcoin node om transacties te controleren.
Eenheden
Één bitcoin bestaat uit 100 000 000 satoshis, ook wel sat of sats. Een satoshi is dus 0.00000001 bitcoin.
Één bitcoin bestaat uit 100 000 bits. Een bit is dus 0.000001 bitcoin.
Één bit is 100 satoshis.
1 satoshi = 0.00000001 ฿ = 1 sat
10 satoshis = 0.00000010 ฿
100 satoshis = 0.00000100 ฿ = 1 bit
1,000 satoshis = 0.00001000 ฿
10,000 satoshis = 0.00010000 ฿
100,000 satoshis = 0.00100000 ฿ = 1 mBTC
1,000,000 satoshis = 0.01000000 ฿ = 1 cBTC
10,000,000 satoshis = 0.10000000 ฿
100,000,000 satoshis = 1.00000000 ฿ = 1 BTC
Bij een koers van 1 bitcoin = 43454 euro kost een chique biertje van 4 euro je 0.00009 bitcoin, 9205 sats, of 92 bits.
Bitcoin in je eigen beheer: Non-custodial
Er is geen andere partij die jouw bitcoin voor jou bewaart. Je bewaart je bitcoin zelf op bijvoorbeeld een hardware wallet OF een software wallet op je mobiele telefoon of op je desktop computer. Ook de paper wallet valt in de categorie non-custodial.
"Not your keys, not your coins" Dit is een bekend gezegde dat je er op wijst dat alleen als je de privésleutels van jouw bitcoin in je bezit hebt, de bitcoin daadwerkelijk van jou is. D.w.z. ze zitten in jouw (hardware) wallet en bevinden zich niet bij een derde partij. Ervaren bitcoiners hebben dit vaak als voorkeur.
Hardwarewallet
Een hardwarewallet is een specifiek apparaatje dat "jouw bitcoin bewaart". Voor de meeste scenario's wordt dit gezien als een veilige manier. De device genereert jouw private key. Je private key kan worden opgeslagen op de hardware wallet. Je kan er ook voor kiezen om de key niet op te slaan. Dan gebruik je de wallet enkel voor het aftekenen en zorg je ervoor dat je je private key scant of handmatig ingeeft. De meeste mensen kiezen ervoor om een backup van de device te maken in staal. Bij een stateless oplossing (het niet opslaan van de seed op de wallet) wordt geadviseerd een dubbele backup te maken.
Bitcoin Only wallets:
Wallets waar je ook altcoins op kan bewaren zijn bijvoorbeeld Ledger en Trezor.
Er bestaan ook OpenDimes. Dit zijn een soort USB-sticks waar je, na inpluggen op een computer, enkel een bestandje vindt met het bitcoinadres. Zodra je fysiek een gat doorsteekt en daarmee een chip verwijderd van de OpenDime, zul je pas het tweede bestandje zien. In het tweede bestandje staan de private keys waar je de bitcoin die op het adres staan mee kan uitgeven. Opendimes worden gebruikt voor makkelijk doorgeven van fysieke bitcoin, niet voor langetermijnopslag. Dit is voornamelijk omdat je geen backup kan maken en volledig afhankelijk bent van je het apparaat.
Een hardwarewallet is alleen gekoppeld aan het internet voor het maken en beheren van transacties en deze te broadcasten naar het bitcoin-netwerk. De wallet wordt dan even aan je computer gekoppeld met software van de leverancier van de hardwarewallet.
Winkels die wallets verkopen zijn bijvoorbeeld:
Softwarewallet
Een softwarewallet draait op je telefoon of computer. Omdat deze apparaten vaak aan het internet gekoppeld zijn, zijn ze minder veilig dan een hardware wallet. Goede wallets zijn natuurlijk goed beveiligd, maar uiteindelijk staat je private key hier uiteindelijk als bestand opgeslagen. Als je telefoon of computer wordt gehackt of in verkeerde handen komt, kunnen mensen bij je bitcoin.
Tegenwoordig zijn veel softwarewallets voor de smartphone beschikbaar. Ze zijn gebruikersvriendelijk en uitermate geschikt om je bitcoin uit te geven. Je kan het beschouwen als je portemonnee met cashgeld, waar een hardware wallet je bank- of spaarrekening is. Daarom zijn de meeste wallets ook geschikt om lightning betalingen te doen. Door een QR-code te scannen of een adres te copy/pasten kan een bedrag eenvoudig worden overgeboekt. De meeste wallets detecteren zelf aan de hand van het adres of het een lightning betaling is (snel, goedkoop) of een bitcoin betaling is. De laatste kost transactiekosten, maar ook tijd: we moeten wachten tot de betaling in de blockchain is opgenomen (gemiddeld in elk geval 10 minuten, tenzij het druk is).
Om een wallet te selecteren kan je in de Google Playstore en/of de Apple Appstore naar de recensies & aantal downloads kijken. Het is ook belangrijk dat de wallet lightning betalingen ondersteund. Sommige wallets ondersteunen ook altcoins, maar dat heeft geen extra waarde als je je als verstandig mens concentreert op Bitcoin.
Bekende en gewaardeerde sofware wallets zijn:
Wallet of Satoshi (Smartphone): heel gebruikersvriendelijk, ook voor starters. Maakt automatisch verschil tussen Lightning en Bitcoin adressen. Je kan je registreren met een email adres en bij operationeel gebruik krijg je na wat betalingen de mogelijkheid een apart adres @walletofsatoshi voor betalingen te gebruiken.
BlueWallet (Smartphone): heeft ook de mogelijkheid meerdere adressen te gebruiken.
Getalby (web): een browser extention. Vooral handig om met lightning te werken. Hele actieve ontwikkelteam. Heeft als voordeel dat ook Nostr keys kunnen worden gebruikt en faciliteert daarmee microbetalingen in sats voor content (Zaps)
Papieren wallet
Je zou de private key ook op papier kunnen zetten. Dit noemen we een papieren wallet of paper wallet. Uitgeven van bitcoin op een papieren wallet gebeurde vroeger wel, maar is nu absoluut niet aan te raden omdat er diverse nadelen aan kleven. Op het moment dat je vanaf een papieren wallet Bitcoin betaald is het moeilijk om een change address op te geven. Hierdoor is de kans groter dat je een deel van je bitcoin kwijtraakt. Ook het printen van de Papieren wallet is minder veilig. Als je dit met je huis-tuin-en-keuken printer doet, is er een grotere kans dat de private key van de wallet toch in handen van iemand anders komt.
Versleuteling van je wallet
Dit is van toepassing op softwarewallets; bij deze wallets staan er bestanden met je private keys zomaar op je schijf. Als de machine (telefoon, computer) waar dat bestand op staat wordt gestolen kunnen je bitcoin worden gestolen. Een oplossing is het versleutelen van dit bestand. Hierdoor is het bestand niet leesbaar zonder een wachtwoord. Als je wallet je toestaat om een wachtwoord in te stellen (voor encryptie) zorg dus dat het een goed wachtwoord is, en besef dat zonder het wachtwoord je bitcoin niet terug te halen zijn. Wees geen Stefan Thomas.
Multisig
Zie aparte pagina Multisig.
Opslaan op staal
De meeste wallets vragen je om de Seed-woorden op te slaan op papier. Bij brand kunnen die vergaan. Daarom kan het handig zijn om Bitcoin op te slaan op staal.
Voorbeelden van stalen opslag methodes:
Bitcoin beheerd door anderen: Custodial
Een aanbieder bewaart 'jouw' bitcoin voor jou. Hij is de custodian, de beheerder van jouw bitcoin. In de werkelijkheid is het niet jouw bitcoin, want je bent afhankelijk van die aanbieder. Als er iets mis gaat met deze 3e partij dan ben je jouw bitcoin kwijt. Bedenk goed of je dit risico wilt lopen. Er zijn legio voorbeelden waar het in het verleden mis is gegaan en mensen hun tegoeden kwijt zijn geraakt.
Voorbeelden van custodial wallets zijn:
De wallet van je exchange, waar je bitcoin (even) staan na aankoop
"Kluizen" op sites van bitcoinaanbieders waar je niet de private keys krijgt
Software wallets die je installeert maar waar je niet de private keys krijgt
Partijen die gespecialiseerd zijn in het opslaan van bitcoin
Wat kan er misgaan bij custodial wallets
Sla je bitcoin op in een custodial wallet, dan loop je het risico om je bitcoin kwijt te raken. Bij een custodial wallet vertrouw je op de custodian, degene die je bitcoin in beheer heeft. In het verleden, maar ook vandaag nog zien we dat het bewaren van bitcoin bij een custodian niet zonder risico is.
Een overzichtje van de risicos, wat er zoal mis kan gaan, en helaas nog steeds misgaat:
De aanbieder kan worden gehackt.
De aanbieder kan failliet gaan.
De aanbieder kan fysieke minder bitcoins erop na houden dan de klanten in bewaring hebben gegeven. Dit is een probleem bij een 'bank run'. Zie Proof of Keys-dag.
De aanbieder kan met de noorderzon verdwijnen of overlijden.
De aanbieder kan opgepakt worden.
De aanbieder blokkeert de opname van bitcoin.
De aannemer blokkeert uw account waardoor u uw toegang tot uw bitcoin verliest.
Iemand krijgt toegang tot uw account door middel van bijvoorbeeld Sim-swapping
De exchange is tijdelijk niet te bereiken waardoor u niet bij uw bitcoin kunt.
Enkele voorbeelden uit het recente verleden en het heden!
DropBit: Op 6 Februari 2020 is Larry Harmon, de CEO van CoinNinja en de maker van de DropBit app opgepakt (en in 2021 ook veroordeeld) vanwege verdenking van witwassen. Daarbij zijn ook alle bezittingen van DropBit in beslag genomen. De DropBit app bestaat uit een bitcoin wallet (non-custodial) en een lightning wallet (custodial). Alle tegoeden van de lightning wallet waren daarmee weg. DropBit was een sponsor van de populaire What Bitcoin Did podcast van Peter McCormack (link).
Celsius: Op 13 juni 2022 heeft Celsius, een platform voor het (uit)lenen van bitcoin en crypto, alle opnames geblokkeerd. Voor hoe lang, is nog niet duidelijk. Ook andere platformen zoals Nuri (voorheen Bitwala) die gebruik maken van Celsius, hebben opnames voorlopig geblokkeerd.
FTX: De grote exchange FTX vroeg faillissement aan op 11 november 2022, na een golf van opnames door klanten eerder die maand. Toenmalig CEO Sam Bankman-Fried gaf toe dat het bedrijf niet voldoende activa in reserve had om aan de vraag van klanten te voldoen. Als je daar je Bitcoin dacht te hebben staan, sta je nu met lege handen.